ਵਿਕਟੋਰੀਆ : ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਤੱਟ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ‘ਓਰਕਾ’ ਵਹੇਲ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੁੰਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਹੁਣ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਅਪਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਖੋਜਕਰਤਾ ‘ਓਰਕਾ’ ਵਹੇਲ ਦੇ ਜਾਨਲੇਵਾ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
‘ਓਰਕਾ’ ਵ੍ਹੇਲ ਮੱਛੀ ਦੀ ਉਹ ਨਸਲ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ‘ਕਾਤਲ ਵ੍ਹੇਲ’ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵ੍ਹੇਲ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਖੋਜ ਕਰਤਾ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (AI) ਤਕਨੀਕ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਸਾਈਮਨ ਫਰੇਜ਼ਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬਿਗ ਡੇਟਾ ਹੱਬ ਵਿਚ ਕੰਪਿਉਟਿੰਗ ਸਾਇੰਸ ਰਿਸਰਚਰ ਸਟੀਵਨ ਬਰਗਨਰ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਜੁਟੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਬਰਗਨਰ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹ ਸੈਲਿਸ਼ ਸਾਗਰ ਵਿਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋ-ਫੋਨਾਂ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕ ਦੁਆਰਾ ਦਿਨ ਵਿਚ 24 ਘੰਟੇ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਡਾਟਾਬੇਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵ੍ਹੇਲ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹੰਪਬੈਕਸ ਅਤੇ ਟਰਾਂਜਿਏਂਟਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ੋਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਤੋਂ ਧੁਨੀ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਕਰ ਦੇਣਗੇ। ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਜਾਂ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਡੇਟਾ ਵਿਚ ਪੈਟਰਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ‘ਓਰਕਾਸ’ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗੀ ।
ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਬਰਗਨਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਇਹ (ਜਾਣਕਾਰੀ) ਇਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ ਜੋ ਤਦ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕੋਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਆਖਰਕਾਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਪਾਇਲਟਾਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚੌਕਸ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।’
ਵੈਸਟ ਕੋਸਟ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ‘ਓਰਕਾਸ’ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇ, ਕੇ ਅਤੇ ਐਲ ਪੋਡਜ਼ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਰੇਕ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਬੋਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕਾਲ ਜੋ ਦੂਜਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹਨ । ਬਰਗਨਰ ਵਲੋਂ ਹੈਲੀਫੈਕਸ ਵਿਚ ਡਲਹੌਜ਼ੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਓਟਾਵਾ ਵਿਚ ਕਾਰਲਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਮਸ਼ੀਨ-ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਸੰਦਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਾਗਰਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਆਰਕਸਾਊਂਡ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ. ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ 5 ਲੱਖ 68 ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ ।
